Biyoteknoloji nedir? Biyoteknolojik çalışmalar nelerdir? Biyoteknolojik çalışmaları kimler yürütür? Genetik mühendislerinin görevleri nelerdir? Neler biyoteknolojik çalışmalara örnek olarak verilebilir? Biyoteknolojik çalışmaların faydaları, zararları ve riskleri nelerdir? Benzeri sorulara sahipseniz aşağıdaki animasyonu izleyerek sorularınıza yanıt alabilir, videonun altında bulunan konu anlatımından konuda derinleşebilirsiniz.
Konu Anlatımı
Biyoteknoloji Nedir?
Teknolojinin biyoloji üzerindeki uygulamalarından DNA ile ilgili yapılan çalışmalar biyoteknoloji olarak adlandırılır. Biyoteknoloji alanında çalışan uzmanlara ise genetik mühendisi denir.
Biyoteknoloji hangi çalışmaları yürütür?
Islah: İstenilen özelliklere sahip canlıların üremesini sağlayarak bu özelliklerin devamlılığı üzerinden verim artırma işlemine ıslah denir.
Örnek: Elimizde 2 tane barbunya olduğunu düşünelim. Barbunyalarımızın birisinde 8 tane tohum, diğerinde ise 5 tane tohum olsun. 5 tohum veren barbunyayı yemek üzere ayırıp 8 tane tohum veren barbunyayı toprağa ekmek için ayırma işlemi bir ıslahtır. Burada amaç daha verimli olan barbunyanın soyunu devam ettirmektir. Bu çalışma uzun yıllar boyu devam eder ve sonuç olarak son derece verimli tohumlara sahip oluruz.
Aşı Üretimi: Aşı üretimi, hastalık etkeni olan bir mikrobun zayıflatılarak veya öldürülerek vücuda verilmesi işlemidir. Bu sayede vücut, verilen mikrobu tanır ve ona karşı savunma elemanı oluşturur.
Örnek: Hepatit B, kızamık, zatürre gibi viral hastalıkların aşıları.
Klonlama: Bir bireyden alınan hücrenin çoğaltılarak ana bireyle tamamen aynı genetik yapıda yeni birey oluşturulması işlemine klonlama denir. Bu çalışmalar yapay organ üretimi ile organ nakli bekleyen insanlar için yapılmaktadır, böylece organ nakli bekleyen hastalar organlara daha çabul ulaşabilirler.
Örnek: Dolly isimli koyunun vücut hücrelerinden alınan bir hücrenin çekirdeği döllenmiş bir yumurtanın çekirdeği ile değiştirilip dişi bir koyunun rahmine yerleştirilmiş ve sonuç olarak Dolly isimli koyun klonlanmıştır. Yeni doğan koyun Dolly’nin genetik kopyasıdır.
Gen Tedavisi: Bu yöntemle hücredeki eksik ya da hatalı genlerin işlevini üstlenecek yeni genlerin hücreye aktarılma işlemi yapılmaktadır.
Örnek:
Gen Aktarımı: Gen aktarımı ile bir canlıya yeni bir özellik eklenerek istenildiği gibi davranış göstermesi sağlanır.
Örnek: Bakterilere pankreas gibi insülin salgılamasını sağlayan genler aktarılmaktadır. Böylece insülin hormonunun bakteri tarafından sentezlenmesi sağlanır. Eskiden insülin üretmek çok pahalı ve zordu ancak günümüzde insülin üretimi genetik mühendisliği sayesinde kolaylıkla yapılıyor.
Biyoteknoloji Yararlı mı, Zararlı mı?
Biyoteknoloji doğru ve iyi amaçlarla kullanılması sonucunda yararlı, yanlış kullanılması sonucunda ise insanlık için tehlikeye dönüşmektedir.
Biyoteknoloji Yararları:
- Tohum ve hayvan ıslahı.
- Aşı geliştirme ve üretme.
- Yapay organlarla organ nakilleri. Bu sayede organ nakil sırasının çok uzamaması.
- Kriminal suçlarda DNA dan suçlu kimliğini belirleme.
- Kanser çin gen tedavisi.
Biyoteknoloji Zararları:
- Biyolojik silahlar üretme.
- Yanlış üretim nedeniyle kanser oluşumuna neden olma.
- Çevrenin kirlenmesi.
- Toprağın veriminin düşmesi.
- Toksik atıkların oluşumuna neden olma.
- Doğal dengenin ve ekosistemin bozulması.
Kaynakça
Akademik Kaynakça
https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=23492
3D Çizimler ve Kaplamaları
Karakterler: https://www.mixamo.com/
Laboratuvar: “Lab” (https://skfb.ly/CWJr) by Raid is licensed under Creative Commons Attribution (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).
Sandalye: “Office Desk Chair” (https://skfb.ly/oQXHK) by RealSlimShady is licensed under Creative Commons Attribution (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).
Sesler
Beep: https://freesound.org/people/AlaskaRobotics/sounds/221085/
Klavye: https://freesound.org/people/15GPanskaZacekSamuel/sounds/461812/
Lab fon: https://freesound.org/people/richwise/sounds/474828/
Bir yanıt yazın