5. Sınıf 1. Ünite: Dünya’mız ve Gökyüzündeki Komşularımız

Yazı boyutu-+=

“Dünya’mız ve Gökyüzündeki Komşularımız” içeriği, 2024 Fen Bilimleri Öğretim Programı’na uygun olarak hazırlanmıştır. Aydınoloji ©

3. Bölüm: Dünya’mız ve Gökyüzündeki Komşularımız
FB.5.1.3.1. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini ve hacimsel büyüklüklerini temsil eden bilimsel model oluşturabilme
a) Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini ve büyüklüklerini temsil eden bir model önerir.
b) Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini ve büyüklüklerini temsil eden modelini yeni kanıtlara göre geliştirir.

Bu içeriği okuduğunda “Dünya’mız ve Gökyüzündeki Komşularımız” konusunda yeni bilgiler edineceksin. Gezegenimiz hakkında bilgi edinirken gezegenimizin uydusu olan Ay’ı ve hareketlerini öğrenecek ayrıca ısı ve ışık kaynağımız olan Güneş’in boyutu konusunda bilgileneceksin.

Görsel 1: Dönme ve dolanma hareketleri. (140kb video)

Dönme hareketi bir gök cisminin kendi ekseninde yapılan bir harekettir. Dolanma ise başka bir gök cisminin etrafındaki yörünge üzerinde yapılır. Genellikle dönme sonucu günler, dolanma sonucu yıllar oluşur.

Güneş’in hareketleri nelerdir?

Güneş, uzay boşluğunda yer değiştirir ve kendi ekseni etrafında döner. Güneş’in kendi ekseni etrafındaki dönüşü saat yönünün tersinedir ve yaklaşık 25 gün sürer.

Dünya’nın hareketleri nelerdir?

Güneş’in etrafındaki yörüngesinde dolanır ve bu sırada kendi ekseni etrafında döner. Güneş’in etrafındaki hareketi yılları oluşturur ve 365 gün 6 saat ya da diğer değişle bir yıl sürer. Kendi ekseni etrafındaki hareketi ise gece – gündüzü oluşturur ve 24 saat ya da diğer değişle bir gün sürer.

Ay’ın hareketleri nelerdir?

Ay’ın bilmen gereken üç hareketi bulunur. Bunlardan birincisi Dünya etrafında dolanma hareketi. Ay, dünyanın etrafındaki bir tam dolanımını yaklaşık olarak 27 gün 8 saatte yani yaklaşık olarak bir ayda tamamlar. Bu sırada ay kendi ekseni etrafında dönmeye devam eder. Ay’ın kendi ekseni etrafındaki bir tam dönüşü saat yönünün tersinedir ve yine 27 gün 8 saat sürer. Ay’ın sürekli aynı yüzünü görüyor olma nedenimiz de Ayın dönme ve dolanma işlemlerini aynı sürede tamamlamasıdır. budur. Son olarak ay, dünya ile beraber güneş’in çevresinde dolanır. Bu da ay’ın üçüncü hareketidir.

Küresel bir gök cismidir. Tıpkı Dünya ve Ay gibi.

Güneş’in görüntüsünü daha detaylı görmek istersen aşağıdaki animasyonu izleyebilirsin.

Güneş’in yapısı nasıldır?

Tıpkı diğer yıldızlar gibi gazsal bir gök cismidir. Gazsal demek yapısını oluşturan maddeler duman, buhar gibi gaz yapıdadır demektir. Bunun nedeni Güneş’in çok sıcak oluşudur. Güneş’in içindeki maddeler bu sıcaklıkta katı ya da sıvı kalacak yapıda değildir.

Güneş hareket eder mi?

Uzay boşluğunda yer değiştirmekle beraber kendi ekseni etrafında dönüş yapmaktadır. Kendi etrafında yaptığı dönüş Galileo Galilei tarafından saptanmıştır. Galileo, Güneş’in yüzeyinde bulunan lekelerin konumunu her gün kaydederek Güneş’in nasıl hareket ettiğini ve bu hareketin ne kadar sürdüğünü bulmuştur.

Dünya Güneş’e ne kadar uzak?

Dünya ile Güneş arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 150 milyon kilometre’dir. Bu uzaklık nedeniyle Güneş küçükmüş gibi görünür. Bunu evinizde de test edebilirsiniz. Parmağınızla uzaktaki bir nesnenin tamamını kapatabilirsiniz. Parmağınız gözünüze daha yakın olduğu için uzaktaki nesneden daha büyük görünecektir.

Aydınoloji Logo

Boşluk Doldurma

Giriş yaparak Yaşam Enerjisi – ATP, Kitap, Teşekkür Puanı, Oksijen – 8 – O, Su ve daha fazlasını kazanma şansı yakala!

    Aydınoloji Logo

    Aşağıdaki kontrol testini çözerek öğrendiklerini değerlendirebilirsin:

    0%
    0 oylar, 0 ortalama
    3
    Şu kişi tarafından oluşturuldu Aydın ÜNLÜ

    Güneş, Dünya ve Ay – Kontrol Testi 1

    1 / 8

    Dünya’nın hareketlerini ifade eden seçenekleri işaretleyiniz.

    2 / 8

    Güneş’in hareketlerini ifade eden seçenekleri işaretleyiniz.

    3 / 8

    Ay’ın hareketlerini ifade eden seçenekleri işaretleyiniz.

    4 / 8

    Dünya, Güneş ve Ay gök cisimlerinin merkezde bulunan parçası hangisidir?

    5 / 8

    Bir tam dönüşünü yaklaşık 25-26 günde tamamlayan gök cismi hangisidir?

    6 / 8

    Bir tam dönüşünü yaklaşık 24 saatte tamamlayan gök cismi hangisidir?

    7 / 8

    Bir tam dönüşünü yaklaşık 27 gün ve 8 saatte tamamlayan gök cismi hangisidir?

    8 / 8

    Ay’ın sürekli aynı yüzünü görme nedenimiz ne?

    Skorunuz

    Ortalama puan 50%

    Sonucunu Paylaş

    Facebook
    0%

    Kaynakça

    Aşağıda belirtilenler dışında; 3D çizimler, kaplama tasarımları, yapay zeka çalışmaları, sesler, mixing, mastering, animasyon, senaryo ve kodlama: aydınoloji

    Uyarı: Görsel ve işitsel materyallerin tümü lisanslı yazılımlarla tekrar düzenlenerek kullanılmıştır. Daha fazla bilgi alın.

    Akademik Kaynakça

    Fen Bilimleri Öğretim Programı (2024) T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. 2024 Müfredatı

    https://science.nasa.gov/sun/sunspots

    https://spaceplace.nasa.gov/menu/sun

    https://en.wikipedia.org/wiki/Sun

    https://www.jpl.nasa.gov/nmp/st5/SCIENCE/solarwind.html#:~:text=The%20solar%20wind%20is%20created,lines%20that%20extend%20radially%20outward.

    NASA Solar Rain

    Görsel Kaynakça

    Görsel 1 ve 2: https://science.nasa.gov/sun/sunspots

    Ses Kaynakçası

    Çevre: https://pixabay.com/tr/sound-effects/greenfield-birds-suburban-sounds-in-the-background-16683/
    Kuş: https://pixabay.com/sound-effects/cranes-2-98710/
    Uydu 1: https://pixabay.com/tr/sound-effects/sonar-ping-95840/
    Uydu 2: https://pixabay.com/tr/sound-effects/data-reveal-sound-6460/
    Fon gürültüsü: https://pixabay.com/tr/sound-effects/lunar-wind-53078/
    Güneş filtresi: https://pixabay.com/tr/sound-effects/radio-103737/

    3D Çizim Kaynakçası

    Uydu: https://free3d.com/3d-model/satellite-v1–384167.html
    Kuş: https://free3d.com/3d-model/goose-78428.html

    Davullar: “Drum Kit” (https://skfb.ly/6ZpKO) by Serg.Morgun is licensed under Creative Commons Attribution (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).

    Gitar ve Sahne Araçları: “Before concert” (https://skfb.ly/oDS96) by LP Cupcake is licensed under Creative Commons Attribution (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).

    Klavye: “Yamaha Keyboard” (https://skfb.ly/o9VXO) by Ryan_Nein is licensed under Creative Commons Attribution (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/).

    Geri Bildirim (#5)

    İçeriğimizde hata ile karşılaşırsanız ya da bir öneriniz olursa aşağıdan bize bildirebilirsiniz.


    Yazar

    Yorumlar

    Bir yanıt yazın

    E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

    Aydınoloji – Copyright © 2025 – 2026